Redactie: Gerben de la Rambelje
Auteur: Marco den Haan ● m.d.haan@itcg.nl
Je kunt rustig stellen dat testdata het ondergeschoven kindje van de testwereld is. Liever kijken organisaties naar de mogelijkheden van Agile of testautomatisering. Daarmee niet stellend dat het belang van testdata niet wordt onderkend, integendeel. Iedereen die wij hierover spreken, erkent het belang en in veel van deze gesprekken wordt bovendien gesteld dat men problemen ervaart op het gebied van testdata. Desondanks is het aantal organisaties die actief bezig zijn met testdatamanagementactiviteiten, beperkt.
Testdata is essentieel voor het uitvoeren van testen want zonder testdata is het niet mogelijk om testen uit te voeren. Bovendien geldt dat elk uit te voeren testsoort een andere behoefte heeft. Waar een performancetest hoofdzakelijk volume vereist, vereist een functionele test vooral variatie, terwijl bij een ketentest de nadruk ligt op de ketenconsistentie. Ondanks de randvoorwaarden die gelden per testsoort, zie je in de praktijk dat er maar relatief weinig activiteiten worden ontplooid om hieraan te voldoen. Nu is dat ook niet heel gek, we zitten immers tot over onze oren in het testwerk. Aan de andere kant, als we de beschikbare testdata kunnen afstemmen op de behoefte, dan besparen we daarmee veel tijd.
Hoezo testdatamanagement?
Ondanks dat testdatamanagement op alle niveaus in de testuitvoering van waarde kan zijn, is dit voor organisaties niet het argument om hiermee aan de slag te gaan. Vaak is de daadwerkelijke reden veel fundamenteler van aard: voldoen aan de Wet Bescherming Persoonsgegevens (Wbp).
Heel kort door de bocht is de essentie van de Wbp, dat data niet voor andere doeleinden mogen worden gebruikt dan waarvoor die verkregen zijn. Toch zien we vaak dat organisaties vanuit gemak werken met productiedata. Het managen van testdata vereist namelijk tijd en resources. Al naar gelang de test die je wilt uitvoeren dient deze immers te voldoen aan een aantal eisen. Voor een performancetest kan bijvoorbeeld vereist zijn dat het systeem anderhalf keer het huidige productievolume moet kunnen verwerken. Voor een regressietest is de verwerking van alle mogelijke producten essentieel.
Risico’s door ontbreken testdatamanagement
Zorgen met betrekking tot privacy komen de laatste jaren steeds prominenter in het nieuws. Het lekken van data of een hack wordt breed uitgemeten in de media met aanzienlijke imagoschade tot gevolg. Gesteld kan worden dat door het gebruik van productiedata in testomgevingen grote risico’s kleven. Sowieso is het beveiligingsbeleid voor testomgevingen minder strikt dan voor de productieomgeving. Hoe makkelijk is het niet om de testdata voor je testgevallen naar een Excel-bestand te exporteren. Bedenk daarbij welke risico’s je loopt. Je kent ongetwijfeld de verhalen over vergeten laptops en USB-sticks.
Dan zwijgen we nog over de mogelijke boetes die kunnen worden opgelegd. De politiek probeert af te bakenen wat wel en niet mag op het gebied van verwerking van persoonsgegevens. Zo is eind 2014 door de Minister van Justitie een voorstel tot wetswijziging ingediend om de boetebevoegdheid van het College Bescherming Persoonsgegevens te verhogen, tot maximaal € 810.000,-. Daarnaast wordt er op Europees niveau hard gewerkt aan een nieuwe privacyverordening. De inhoud van deze privacyverordening schrijft een aantal maatregelen voor hoe om te gaan met privacy gevoelige gegevens. Overtreding van deze verordening kan leiden tot boetes. De hoogte hiervan staat nog niet vast, maar er wordt gesproken over een percentage van de geconsolideerde jaaromzet. Het mag evident zijn dat de meeste organisaties deze boetes en de bijbehorende potentiële imagoschade liever vermijden.
Dus… testdatamanagement
Op basis van het bovenstaande kunnen we concluderen dat testdatamanagement trajecten niet worden opgestart vanuit het oogpunt om de kwaliteit van testen te verbeteren. We krijgen bijvoorbeeld vaak eisen dat een implementatie geen impact mag hebben op de huidige manier van testen. Testdatamanagement kan echter een hele batterij aan positieve neveneffecten meebrengen. Als je er de ISO 25010 standaard langs legt, kun je in ieder geval de volgende aspecten afvinken:
- Functionaliteit: levering van testdata naar gelang de behoefte van de uit te voeren testen, consistent over de gehele testketen heen en bovendien herkenbaar als testdata;
- Betrouwbaarheid: levering van de gevraagde testdata heeft voorspelbare doorlooptijden en is eenvoudig nogmaals te leveren;
- Bruikbaarheid: met gebruiksvriendelijke tooling kun je zelf templates maken en beheren;
- Efficiëntie: het uitvoeren van gemaakte templates is in te plannen, zodat deze bijvoorbeeld buiten kantooruren kan worden gestart;
- Onderhoudbaarheid: bij een gewijzigde behoefte is een bestaande template eenvoudig aan te passen;
- Portabiliteit: de data moet met een kleine aanpassing op een andere omgeving geleverd kunnen worden.
Testdatamanagement en het benutten van de hierboven beschreven mogelijkheden vraagt meer dan een tool. Zonder een gedegen strategie en aanverwante processen zal je nooit alles uit een tool halen. Een goede implementatie van testdatamanagement past strategie, processen en tooling in elkaar om zo alle winsten te behalen.
TestNet Summerschool
Starten met testdatamanagement betekent dus veel meer dan alleen het kiezen van een bepaalde tool. Het draait veel meer om het inbedden van een proces in je (test)organisatie, waarbij het expliciet maken van de databehoefte noodzakelijk is.
Tijdens onze workshop ‘Waarom geen productiedata?!’, op de TestNet Summerschool van 24 juni aanstaande, nemen we je aan de hand van een casus mee in de eerste stappen van testdatamanagement. We bieden je handvatten en inzichten en waarschuwen je voor veel voorkomende valkuilen. Na afloop van deze workshop heb je inzicht in de voordelen, risico’s en aandachtspunten die verbonden zijn aan het werken met productiedata . We laten zien hoe je anonieme data bruikbaar in niet-productieomgevingen kunt inzetten. Heb je vragen of ben je nieuwsgierig, neem dan deel aan onze workshop ‘Waarom geen productiedata?!’. Kun je niet wachten, neem gerust contact op.